Waterstof als hefboom voor de hernieuwbare economie

Air Liquide wil de productie van hernieuwbare waterstof geleidelijk opvoeren

Als we het gebruik van fossiele brandstoffen en de daarmee samenhangende CO₂-uitstoot willen afbouwen, hebben we een duurzaam en betaalbaar alternatief nodig dat aan de nodige veiligheids- en kwaliteitsvereisten voldoet en dat bovendien breed inzetbaar is en vlot verdeeld kan worden.

Dat is een flink eisenlijstje, wat meteen ook helpt verklaren waarom de energietransitie niet van de ene op de andere dag kan gerealiseerd worden. Wel staat vast dat waterstof een prominente rol zal toegewezen krijgen in de koolstofneutrale maatschappij van morgen.

Tom Eikmans, Strategic Partnerships Director bij Air Liquide, legt uit dat er verschillende manieren zijn om waterstof te maken, en dat de ene manier al meer hernieuwbaar is dan de andere: “Tot op vandaag wordt waterstof meestal gemaakt door middel van een chemische reactie van aardgas en stoom. Bij dat proces wordt de CO₂ uitgestoten die in het aardgas zit. Als die CO₂ vervolgens in de lucht verdwijnt, spreken we over koolstofintensieve waterstof”.

Koolstofarme waterstof

“Het is echter ook mogelijk om de CO₂ af te vangen in dit proces, om die dan duurzaam en veilig te stockeren in ruimtes onder de zeebodem waar voorheen aardgas gezeten heeft. Er zijn een aantal grootschalige projecten in ontwikkeling – Porthos, Antwerp@C en Northern Lights – die dat in de komende vijf jaar mogelijk moeten maken. In dat geval spreken we over koolstofarme waterstof. Er worden dus nog steeds fossiele brandstoffen gebruikt, maar er komt bij dat proces geen CO₂ meer in de atmosfeer terecht.”

Voor de eigenlijke afvang van de CO₂ heeft Air Liquide de CryoCap™ technologie ontwikkeld. “We hebben in Port-Jerôme-sur-Seine in Frankrijk een eerste fabriek uitgerust met CryoCap™ en de resultaten zijn opmerkelijk goed te noemen: elk jaar vangt de installatie ruim 100.000 ton CO₂ op”, verduidelijkt Tom Eikmans.

“Naar ons idee is koolstofarme waterstof een ideale tussenoplossing om op langere termijn de overstap naar hernieuwbare waterstof mogelijk te maken. Daarom zijn we ook bezig om de CryoCap^TM technologie breder te gaan inzetten en vermarkten, zodat deze binnenkort ook door andere industriële spelers zal kunnen gebruikt worden.”

H-vision

H-vision is een grootschalig samenwerkingsverband tussen onder andere Deltalinqs, Air Liquide, BP, Gasunie, Havenbedrijf Rotterdam, Power Plant Rotterdam, Shell, Exxon en Koninklijke Vopak dat ernaar streeft om de CO₂-emissies in het havengebied van Rotterdam aanzienlijk te verlagen. Daartoe richt H-vision zich op de productie van koolstofarme waterstof, om deze te gebruiken als brandstof voor het verwarmen van lucht tot een hoge temperatuur, zodat deze kan ingezet worden in industriële processen. Bijzonder is dat hierbij grotendeels gebruik wordt gemaakt van restgassen uit de raffinage als grondstof, in plaats van enkel aardgas. De CO₂ wordt daarbij opgevangen en nadien opgeslagen in lege gasvelden of gebruikt als bouwsteen bij de productie van chemicaliën.

Dat betekent niet alleen dat er geen CO₂-emissies zijn bij de productie van waterstof, maar ook dat de CO₂-uitstoot van raffinaderijgassen – het gaat dan al gauw over miljoenen tonnen CO₂ op jaarbasis – drastisch kan worden ingeperkt. Het project biedt als bijkomend voordeel dat de productie van waterstof niet begrensd hoeft te worden door de vandaag nog te beperkte beschikbaarheid van hernieuwbare elektriciteit.

“Air Liquide is enerzijds betrokken bij het project omdat we willen investeren in de koolstofneutrale economie van morgen en anderzijds omdat onze kennis en onze technieken met betrekking tot waterstof een toegevoegde waarde voor H-vision kunnen bieden. Air Liquide is bijvoorbeeld wereldleider in de autothermal reforming (ATR) technologie die zou ingezet worden om de raffinaderijgassen om te zetten in waterstof. Daarnaast kunnen we natuurlijk ook de CryoCap^™ technologie voor CO₂-opvang beschikbaar stellen.”

Het is de verwachting dat er de komende maanden meer duidelijkheid komt omtrent de concrete uitwerking van het project.

Hernieuwbare waterstof voor koolstofarme mobiliteit en industrie

Zoals gezegd wil Air Liquide geleidelijk de overstap maken naar hernieuwbare waterstof. “We hebben al fabrieken in gebruik voor dat doel in Denemarken en in Canada, en we zijn zinnens om dat aantal nog fors uit te breiden, onder andere in België en Nederland. Zo kunnen we maximaal inspelen op de stijgende vraag naar hernieuwbare waterstof.”

“Het is in ieder geval onze betrachting om ervoor te zorgen dat alle waterstof die we verkopen voor mobiele toepassingen – auto’s, maar vooral ook vrachtwagens, bussen en schepen – hernieuwbaar is. In de Benelux is dat zelfs vandaag al het geval. Daarnaast is de verwachting dat hernieuwbare waterstof in toenemende mate een belangrijke rol in de industrie zal gaan spelen”, besluit Tom Eikmans.